بررسی میزان شیوع کیست هیداتیک در گاوهای کشتاری کشتارگاه شهرستان بانه

مقدمه و هدف:کیست هیداتیک، بیماری انگلی است که به وسیله مرحله نوزاد کرم « اکی نوکوکوس گرانولوزوس» ایجاد می شود تنیا اکی نوکوک، کوچکترین کرم پهن نواری است که شناخته شده و اندازه آن(۹-۵/۲ میلی متر)است. این کرم در روده کوچک سگ و سگ سانان (گرگ، روباه و بندرت گربه) زندگی می کند بیماری کیست هیداتیک( هیداتوز) یکی از خطرناکترین بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان است. کیست هیداتیک انتشار جهانی دارد و در جوامعی که با میزبان واسط ارتباط دارند شیوع بیماری بیشتر است و شیوع آن نسبت مستقیم با شیوع بیماری در حیواناتی مانند سگ ، گاو و گوسفند، بز و خوک دارد. بنظر می رسد با توجه به زندگی مردم در روستاها و ارتباط نزدیک آنها با سگ و گله و دامداری سنتی در کنار کشاورزی که یکی از حرفه هایی است که تقریبا مردم روستا با آن سر و کار دارند، همچنین کشت سبزیجات و مصرف آنها بدون شستشو در روستاها ضرورت تحقیق در مورد کیست هیداتیک را دو چندان می کند مواد و روش کار: ما در این مطالعه ، به بررسی میزان آلودگی کیست هیداتیک در گاوهای کشتاری کشتارگاه شهرستان بانه ازتوابع استان کردستان، طی سال 91-90 پرداختیم تا بتوانیم خسارات اقتصادی وارده به صنعت دامپروری را تخمین زده و اهمیت تحقیق و مطالعه این بیماری و راههای کنترل پییشگیری را بیشتر مدنظر قرار دهیم.  برای انجام این مطالعه 400 راس گاو کشتاری در کشتارگاه مذکور بصورت راندوم انتخاب گردید. ابتدا برای هر نمونه گاو، فرم مشخصات شامل سن ،جنس ، نژاد و وضعیت ظاهری لاشه تکمیل شد، سپس گاوها بعد از کشتارمورد بررسی ماکروسکوپی قرارگرفتند و اندامهایی مانند کبد و ریه آنها از نظر وجود کیست هیداتیک بررسی گردید. دراین مطالعه 271 راس گاو، آلوده گزارش شد که منجربه ضبط کبد آنها گردید. میزان آلودگی کبد گاوها به کیست هیداتیک 62 % بوده است درحالیکه 75/7% (271/21) ریه آلوده به کیست هیداتیک گزارش و ضبط گردید.  گاوهای آلوده مربوط به دو نژاد بومی (8/73%) ونژاد دورگ (2/26%) بوده اند. آلودگی در جنس نر- ماده 7/41 % و در جنس نر 3/ 20 % گزارش گردید. بیشترین موارد آلودگی مربوط به ماههای اردیبهشت ، خرداد و تیرماه و کمترین آن مربوط به بهمن ماه و اسفندماه بوده است. نتایج و بحث: بنابرگفته یکی از دامپزشکان مسئول و ناظر برکشتارگاه بانه، نکته مهم برای ما آلودگی درسال هایی است که تردد دام زیاد است چه به داخل ایران وچه برعکس زیرا نفس تردد موجب جابجایی آلودگی شده که از دید دامدارودامپزشک پنهان می ماند وفقط عوارض آن قابل مشاهده است. آنچه در این مطالعه حائز اهمیت است، وجود ضایعات کبدی ناشی از کیست هیداتیک به میزان زیاد دربین گاوهای کشتاری است که منجربه حذف کبد و ریه آلوده میشود. با محاسبه وزن کبد نسبت به وزن لاشه درگاو، کبد 4 تا5 %وزن لاشه را شامل می شود.چنین بنظر می رسد که ضرراقتصادی ناشی از حذف کبد رقم چشمگیری است وهمواره قصاب نسبت به ضبط کبد وریه حساس بوده واینجاست که اهمیت بازرسی پس از کشتار دوچندان می گردد. خسارت اقتصادی ناشی از ضبط کبدهای آلوده به صنعت دامپروری کشور، علاوه برخسارات ناشی از آلودگی انسان به این انگل ها (صرف وقت زیاد و هزینه های هنگفت درمان) ضرورت مبارزه با انگل های دامی را دوچندان می کند. برآورد خسارات اقتصادی بطورکامل در کنگره ارائه خواهد شد.